اختصاصی: هنوز سینماگران تفاوت نسل‌ها را باور نکرده‌اند

روزی که قرار شد از اصفهان به تهران بیاید کتاب هایش را زیربغل زد و برای تحقق رویاهایش راه پایتخت را در پیش گرفت. در همه سال هایی که در عرصه نویسندگی، بازیگری، کارگردانی و.. مشغول کاربود کتاب جزء جداناشدنی زندگی اش بود تا همین حالا که اسم و رسمی برای خود بهم زده ، هنوز هم فرصت ها برای او مغتنم است تا گوشه دنجی دست و پا کند و سراغ کتابهایش برود.

سروش صحت در میان دوستان و همکارانش به عنوان یک کتابخوان حرفه ای معروف است و همه می دانند زندگی برای او بدون کتاب بی معناست. به بهانه پخش مجموعه داستان یک شهر از شبکه آی فیلم با این هنرمند در یکی از پاتوق هایش که شهر کتاب باشد، قرار گداشتیم و از کارهایی حرف زدیم که این روزها دغدغه اصلی اوست.

سروش صحت سالهاست که پیوندی ناگسستنی با کتاب دارد. در هر برنامه و دورهمی کتاب همراه همیشگی شماست، پای ثابت حضور در شهر کتاب هستید، این اواخر هم در تلویزیون برنامه ای با نام کتاب باز را اجرا کردید. با این وصف خبرانتخاب شما به عنوان دبیر جشنواره قصه گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان چندان دور از ذهن نبود...

(می خندد) بسیار اتفاق خوبی بود برای من ، خیلی خوشحال کننده و دل انگیز بود. قصه و کتاب از کودکی جز علایق من بوده و تا این روزها هم ادامه داشته و دارد. من عاشق قصه شنیدن و قصه گویی هستم و طبیعتا حضور در این جشنواره و قصه گویی برای من جذاب ست . البته این ماجرا وجه دیگری هم دارد، در شرایطی که دنیای پیرامون ما مملو از  ناملایمات، رنج ها و تنش ها است قصه راه فراری برای خلاصی از همه این تلخی ها است. قصه می تواند  فشارهای عصبی را کم کند و آدمهای متفاوت با عقاید و سلیقه های گوناگون را کنار هم قرار دهد.دنیای امروز نیازمند کنار هم قرار گرفتن انسان هاست و قصه ها این قابلیت ر دارند که عشق، دوستی، محبت و زندگی بهتر را به بشر هدیه کنند.

هدف اصلی برپای این جشنواره که طعمی از جنس خاطرات دارد چه بود؟

اصلی ترین هدف حفظ سنت قصه گویی در کشور ما و در میان نسل جوان است.من و شما خوب به خاطر داریم که بزرگترها پدر و مادر و مادربزرگ و... برای ما قصه می گفتند اما این سنت کم کم در حال از بین رفتن است و نسل امروز خاطره ای از قصه گویی در ذهن ندارد. خیلی از مدل های قصه گویی عملا فراموش شده مثلا نقالی را کجا می بینیم، جز در جشنواره ها؟ یا جمع کردن بچه ها و قصه گفتن برایشان حالا دیگر خاطره شده است.این جشنواره به حفظ این سنت ها کمک می کند و البته فراموش نکنیم قصه گویی ارتباط مستقیم با کتاب خوانی دارد. این جشنواره در حقیقت به کتاب خوانی هم بها می دهد. جمع کردن افسانه ها و متل ها و .. همه در دنیای کتاب خوانی است.

و این جشنواره برای گروه سنی خاصی برگزار می شود؟

نه همه با هر سن و سالی می توانند همراهان جشن قصه گویی باشند. ما چند بخش داریم که یک بخش برای همه مردم ایران است و بخش دوم که در حقیقت رقابتی به حساب می آید برای 14 تا 18 ساله ها  و البته بزرگترها یعنی پدربزرگ ها و مادر بزرگ ها هم در جشن ما حضور خواهند داشت.

ظاهرا برنامه کتاب باز هم در فصل پاییز شروع می شود؟

بله فصل جدید کتاب باز برای پاییز آماده می شود و قرار است نفرات برتر این جشنواره در برنامه حضور داشته باشند و مراحل این جشنواره هم در این برنامه پخش می شود.

شخصیت امروز سروش صحت تا چه اندازه مدیون قصه هایی است که شنیده؟

به نظرم بخش اعظم شخصیت ما مدیون قصه های دوره کودکی و نوجوانی است. کل زندگی من و شما قصه است و البته نحوه روایت این قصه ها فرق می کند. مثلا اگر قرار باشد به یک مهمانی برویم می توانیم قصه های اطرافمان را برای دیگران جذاب تر تعریف کنیم و همه اینها مدیون روزهای کودکی ما و قصه گو های دنیای ماست. خانواده، معلمان و هنرمندان دیروز برایمان قصه گفتند و دنیایی خیال انگیز خلق کردند ،حالا نوبت ماست تا قصه بگوییم برای  بچه های ما که قصه گوهای فردایند. من قصه های زیادی در کودکی شنیدم مثلا قصه ماه پیشونی و جالب تر اینکه مادر و مادر بزرگ من این قصه را کاملا متفاوت تعریف می کردند. با این که قهرمان داستان یک نفر بود،روایتها فرق داشت. اما مهم نبود،رویای من و امثال من مهم بود. می دانید این رویاها و خیال ها هستند که بچه ها را خلاق بار می آورند اگر رویایی نباشد اختراع و اکتشافی نخواهد بود و متاسفانه نظام خشک آموزشی ما رویا و خلاقیت را در بچه ها نیست و نابود می کند.

مجموعه تلویزیونی «داستان یک شهر» هم مملو از همین قصه ها بود. قصه هایی که از دل شخصیت ها برمی آمد و یک سریال را شکل می داد

دقیقا...آنجا هم اصغر فرهادی قصه گوی ماهری بود که هرآنچه در زیر پوست شهر  اتفاق می افتاد را رصد می کرد و ماهرانه تعریف می کرد. به نظرم کسی مانند فرهای که حالا در دنیا شناخته شده است در کودکی قصه های زیادی شنیده و اتفاقا مهم ترین خصوصیت او این است که هر چیزی را می بیند یادداشت می کند و بعد با کنار هم قرار دادن اینها قصه ای می سازد. همین دقت و وسواس اصغر فرهادی را بی مانند ساخته است. داستان یک شهر هم اولین نمونه از یک مجموعه اجتماعی بود که در زمان خود بسیار دیده شد.

امسال شما به عنوان داور در جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان حضور داشتید، این فیلم ها و قصه آنها چه قدر باب میل کودکان و خانواده هاست؟

به نظرم بهتر است فیلمسازان ما خودشان را به روز کنند. با دیدن فیلم ها به این نتیجه رسیدم که فیلم سازان ما توجهی به تغییر نسل نداشته اند و هنوز هم دغدغه بچه های دهه 50 و 60 در فیلم هایشان دیده می شود. از آن زمان 40 سال گذشته وبچه ها آن زمان قابل مقایسه با کودکان امروز نیستند. اساسا ریتم زندگی کودکان امروز با نسل دهه 60 خیلی متفاوت است و این در آثار فیلمسازان دیده نمی شود.

ظاهرا دغدغه ساخت فیلم سینمایی هم دارید

بله فیلمنامه سینمایی با ایمان صفایی نوشته ام که  مثل همه کارهای من رگه هایی از طنز دارد .اگر شرایط مهیا باشد تصمیم دارم این کار را بسازم و بعد از آن هم به سراغ ساخت فوق لیسانسیه ها خواهم رفت.سالهاست تصمیم دارم یک فیلم سینمایی کارگردانی کنم و امیدوارم امسال این اتفاق محقق شود.

گفت‌وگو: غزل نهانی